June 9, 2015

కొమ్మకొమ్మకో సన్నాయి

                                                                    కొమ్మకొమ్మకో సన్నాయి

 ‘వేసవికాలమంతా ఈ చెట్టు ఎలా బతుకుతుందో? ఏప్రిల్ నెలకే ఇంతగా ఎండిపోయాయి దీని కొమ్మలు. నిన్నటి దాకా దీనిమీద కువకువ లాడిన పక్షులన్నీ ఏమైపోయాయో?’ అనుకుంది మాలతి, పిట్టగోడకి దగ్గరగా వ్యాపించిన రావి చెట్టు ఆకులన్నీ రాలిపోయి మోడులా కనిపిస్తుంటే. ఉత్తరం వైపున్న బాల్కనీలో కూర్చుని ఆలోచనల్లో మునిగిన ఆమెకి, తన మనసులోని దిగులే చుట్టుపక్కలంతా ప్రతిఫలిస్తున్నట్టనిపించింది.
 పెళ్లై వచ్చేసేదాకా ఒంటరితనమన్నది ఎరగదు తను. ఇప్పుడైతే రవి ఇంట్లోనే ఉన్నాడు. కానీ మామూలుగా లేడు. పెళ్లై ఏడాదయినా అతను ఎప్పుడెలా ఉంటాడో తనకి అర్ధం కావడం లేదు. స్నేహితులతో పకపకా నవ్వుతూ కబుర్లు చెప్పే అతను భార్యతో అంత ముక్తసరిగా ఎందుకుంటాడో తెలీడం లేదు.
పెద్ద పెద్ద స్థలాలు కొని ప్లాట్లుగా మార్చి, అమ్మకాలు సాగించే వ్యాపార సంస్థలో అతని ఉద్యోగం. తరచు పెద్ద మొత్తాల్లో డబ్బు తీసుకుని, ఇవ్వాల్సిన చోట డెలివర్ చేయడం అతని బాధ్యతల్లో ఒకటి. అనుకున్న విధంగా పని అయిపోయాక ‘హమ్మయ్య’ అని ఊపిరి పీల్చుకోవడం, ఆ రాత్రి ఆఫీసు పార్టీలో బాగా తాగి ఇల్లు చేరడం మామూలే. అప్పటిదాకా  కుటుంబంలో ఎవర్నీ అలా చూసి ఉండని మాలతి మొదట్లో అతన్నలా చూసి బెదిరిపోయింది. పదే పదే అతన్ని తాగద్దని  బతిమాలుతూ కంట తడి పెట్టుకుంది.
ఆమెని చూస్తే అతనికి చెప్పలేని చిరాకు పుట్టుకొచ్చింది. “ఏ కాలంలో ఉన్నావు నువ్వు? తాగి ఎక్కడేనా రోడ్డు మీద పడిపోయానా? తాగుబోతుకీ, ఏదో ఎటికెట్ కోసం ఓ పెగ్ తీసుకునే వాడికీ తేడా తెలీదా?” అని విసుక్కున్నాడు.
తానొక పల్లెటూరి పిల్ల, ఆధునిక సమాజపు మర్యాదలు తెలీనిదీతనే మెల్లిగా సర్దుకోవాలి అనుకుంది. ఎంత సర్దుకున్నా,  సంగీత, సాహిత్యాల  ప్రస్తావనే లేని దినచర్యలో బ్లాకూ, వైటూ, రిలాక్సవడం, జల్సా చేయడం.. ఇలాంటి పదాలే వినిపిస్తూంటే ఊపిరాడనట్టుగా ఉంది!
అతని ఆలోచనల నిండా పెద్ద ఇల్లూ, ఖరీదైన సామానూ, పెద్ద కారూ, జేబు నిండా డబ్బూ ఇలా ఏవేవో కోరికలు కదలాడుతుంటాయి. అవేవీ లేకుండా కొద్దిపాటి సంపాదనతో ఒకరి పట్ల ఒకరికుండే  ప్రేమానురాగాలతో సంసారాన్ని స్వర్గమయం చేసుకోలేమా? జీవిత భాగస్వామిని కేవలం ఇంటి పనులు చక్కదిద్దుకుని, వంట చేసి, పిల్లల్ని కనే యంత్రంలా పరిగణించడం వల్ల ఆమెలోని  స్నేహ సౌరభాల్నీ, ప్రేమ ప్రవాహాన్నీ, కళాత్మకతనీ ఆస్వాదించే అవకాశం కోల్పోతున్నాడని అతనికి తెలియడంలేదా? . అని మూగగా రోదించేది మాలతి మనసు.
చిన్నచిన్న ఆర్ధిక అవసరాలకి అతని మీద ఆధార పడకుండా ఏదైనా ఉద్యోగంలో చేరితే బావుంటుందని అతనితో అంటే “ నా ఉద్యోగమే ఓ టైమూ పాడూ లేని ఉద్యోగం. ఇపుడు నువ్వూ జాబ్ లో చేరితే ఇద్దరికీ కలిసుండే టైమే ఉండదు. నీక్కావాలంటే పాకెట్ మనీ ఇస్తాలే” అన్నాడు.
ఆ చివరి మాటతో మనసులో గుచ్చుకున్నట్టయింది. ‘నా సంపాదన మనిద్దరిదీ కాదా, నువ్వు వేరే సంపాదించాలా’ అంటే ఎలా ఉండేదో. రోజూ అతని కోసం ఎదురుచూస్తూ కూర్చోవడం, సమయం నిరర్ధకంగా గడిచిపోవడం ... ఏడాది లోనే తను తుప్పు పట్టిన పరికరంలా అయిపోయినట్టనిపించింది.
 ‘పిల్లలు పుట్టక ముందే కెరీర్ ప్లాన్ చేసుకోవాలండీ. ఒకరి తర్వాత ఒకరు పుట్టుకొస్తే వాళ్లు పెరిగి స్కూళ్లకెళ్లే వరకూ మధ్యలో ఉద్యోగ ప్రయత్నాలు చెయ్యడం కుదరదు. పెళ్లాం ఇంట్లోనే ఉంటూ ఇంటి బాధ్యతలన్నీ చూసుకుంటూ ఉంటే భర్తకి అదే అలవాటైపోతుంది. తర్వాత ఆవిడేదైనా ఉద్యోగంలో చేరినా చాలా మంది మగవాళ్లు ఇంటి పనుల్లో సాయం చెయ్యరు. అలా ఆలస్యంగా ఉద్యోగంలో చేరిన ఆడవాళ్లు ఇంటా బయటా నిభాయించుకోలేక ఉద్యోగం వదిలేసి మళ్లీ మొదతి స్థితికే వస్తూంటారు. ఆర్ధికమైన ప్రతి అవసరానికీ భర్త మీదే ఆధారపడుతుంటారు. తన మీదే ఆధార పడే భార్య స్వయం సమృద్ధిని సాధించడం చాలా మంది మగవాళ్లకి ఇష్టం ఉండదు’ ఇలా ఎన్నోమాటలు పక్కింటావిడ మాలతితో అంటూండేది. అవును రవికి కూడా తను ఉద్యోగం చేయడం ఇష్టం లేదు. అలా అని తనిలాగే ఉండిపోతే లాభం లేదన్న విషయం తనకర్ధమయింది.
ఆలోచనల్లో మునిగి ఉన్న మాలతి కాలింగ్ బెల్ చప్పుడుకి ఉలికిపడింది. ఆమె లేచి హాల్లోకి వచ్చేసరికే రవి పోస్ట్ మాన్ నించి ఉత్తరం అందుకుని చదువుతున్నాడు. అది ఒక ఉద్యోగపు ఇంటర్వ్యూకి కాల్ లెటర్. తెరిచి ఆమెకి చూపిస్తూ  “ఏమిటిది?” అనడిగాడు చిరాగ్గా, కోపంగా.
 “ అందులో అర్ధం కానిదేముంది? ఉద్యోగానికి అప్లై చేశాను. ఇంటర్వ్యూకి పిలిచారు” అంది ధైర్యం కూడగట్టుకుంటూ.
“నేను వద్దని చెప్పాను. లెక్కలేదా?” అన్నాడు ఎర్రబడుతున్న కళ్లతో.
“కొన్ని కొన్ని వద్దని నేనూ మీకు చెప్పాను.. అయినా రోజంతా ఇంట్లో ఉండి చేసేదేముంది?”  ధైర్యం తెచ్చుకుంటూ అంది.
“ఏమితే నువ్వంటే నువ్వంటున్నావ్? పిచ్చెక్కిందా? నిన్ను ఉద్యోగానికి వెళ్లద్దనడమూ, నువ్వు నన్ను ఆఫీసు  పార్టీల్లో తాగడం మానేసి, నీతో కూచుని ఆడంగి కబుర్లు చెప్పమనడమూ ఒకటేనా?” కోపంతో మాట తడబడుతుంటే ఉగ్రంగా అరిచాడు.
మాలతికి కొంచెం భయం వేసింది. తనవల్ల సంసారంలో ఏదైనా గొడవొచ్చిందంటే నాన్నేమంటారో
            రవి ఆ ఉత్తరం చించిపారేసి లోపలికెళ్లి పడుకున్నాడు. మాలతి మళ్లీ బాల్కనీలోకెళ్లి రావి చెట్టుని చూస్తూ కూర్చుంది. సన్నని తలనెప్పి , వికారం చికాకు పెడుతుంటే కంటి వెంట ఆమెకి తీలియకుండానే నీళ్లు కారిపోయాయి.
రెండు రోజులు మాటల్లేకుండా గడిచిపోయాయి. మూడో రోజుకల్లా ఆమె తలనెప్పి, వికారం, అస్వస్థతా అంతా వేవిళ్లుగా తేలింది. డాక్టర్ రిపోర్టు రాగానే ఇద్దరిలోనూ కొత్త సంతోషం విరిసింది. పట్టుదలలు సడలిన ఏకాంత వేళ “పాపాయి పుట్టే సరికి మనిద్దరం మారాలి. సరేనా?” అంది మాలతి అనునయంగా.
“తాగుడొద్దంటావ్ అంతేగా. మెల్లగా మానేద్దాంలే” అన్నాడు తేలిగ్గా, అదేదో ఇద్దరూ కలిసి మానేయాలన్నట్టుగా. విషయం అది కాదని చెప్పాలనిపించినా, ఉపయోగం ఉండదనిపించి ఊరుకుంది మాలతి. పీడిస్తున్న ఒంటరితనం, దిగులు నుంచి ఈ మార్పు తాత్కాలికమే అయినా సరేనని సర్దుకుంది. వేవిళ్లు ఎక్కువగా ఉండడం తోనూ, భర్తకి ఇష్టం లేని పని కష్టమనీ మళ్లీ ఉద్యోగం మాటెత్తలేదు.
కానీ రోజూ దినపత్రికల్లో ఉద్యోగవార్తలు చూడడం, తన అర్హతలకి తగిన ఉద్యోగాల ప్రకటనలు కనపడగానే శ్రద్ధగా చదివి, అబ్బే ఇది దూరం, దీనికైతే పనివేళలు కుదరవు, చిన్న పాపాయితో ఈ జాబ్ కష్టమే .. ఇలా అన్నిటికీ ఏవో అభ్యంతరాలు చెప్పుకుంటూ చివరికి ఒకటో రెండో టిక్ చేసి పెట్టుకునేది. ఒకసారి అలా టిక్ చేసి పెట్టుకున్న ప్రకటన చూసి “ నీకీ పిచ్చి తగ్గేలా లేదే” అన్నాడు రవి నవ్వుతూ. అతనికి తెలుసు మాలతి ఈ పరిస్థితుల్లో ఉద్యోగానికి వెళ్లదని.
            ఏడో నెల్లో మాలతి తల్లిదండ్రులొచ్చి పసుపు కుంకుమలిచ్చి తీసుకు వెళ్ళారు. చాలా రోజుల తర్వాత పుట్టింటి కొచ్చిన మాలతికి హాయిగా అనిపించింది. తల్లీ, బామ్మా శ్రద్ధగా కనుక్కుని రకరకాలు చేసి పెడుతుంటే ఇష్టమైన పుస్తకాలు చదువుకుంటూ కాలం గడిపేసినా, తను పుట్టింటికొచ్చాక రాసిన అందమైన ఉత్తరాలకి  అతనొక చిన్న జవాబైనా రాయ లేదని నొచ్చుకుంది. పురుడు కష్టమై నరక యాతన అనుభవించినపుడు కనీసం పురిటి సమయానికైనా రాలేదని, తనొకవేళ చచ్చిపోయినా అతనికి పర్వాలేదనీ అనుకుని నిశ్శబ్దంగా దుఃఖ పడింది.
            పాప పుట్టాక ఎనిమిదో రోజున డిశ్చార్జి చేశారు. పదకొండో రోజున అతనూ వచ్చాడు బారసాలకి. పుట్టింది ఆడపిల్ల కావడం అతనికంత నచ్చినట్టుగా కనపడలేదు. తర్వాత మూడో నెల్లో పిల్లనెత్తుకుని మాలతి భర్త దగ్గరకొచ్చేసరికి అతని బిజినెస్ ట్రిప్పులూ, పార్టీలూ ఎక్కువైపోయి ఇంట్లో గడిపే సమయం ఇంకా తక్కువైపోయింది. పాపాయికి  హఠాత్తుగా ముంచుకొచ్చే ఉబ్బసంతో ఒకోసారి కాళ్లూ చేతులూ ఆడనంత ఆదుర్దా కలిగేది.
అత్యవసర సమయాల్లో రవి దగ్గరుండక పోవడంతో మొహమాటం విడిచి చుట్టుపక్కల ఎవరో ఒకరి సాయం అడగాల్సి వచ్చేది. ఋణభారం మనసులో ఉండి ఓపిక లేకపోయినా ఏవో పిండి వంటలు చేసివ్వడమో, చేతి కుట్టుతో ఎంబ్రాయిడరీ చేసి, చిన్న చిన్న బహుమతులివ్వడమో చేసి కొంత బరువు దించుకునేది. వాళ్లు బయటికి వెళ్లాల్సి వస్తే వాళ్ల పిల్లల్ని చూసుకుని హోమ్ వర్క్ చేయించి నిద్రపుచ్చేది. పాప కోసం రాత్రులు చాలాసార్లు లేవవలసి రావడం, పాప ఏడుపుకి అతనికి నిద్రాభంగమై చిరాకు పడితే తనకెంత నిద్రొస్తున్నా పాపనెత్తుకుని రెండో గదిలోకి వెళ్లి సముదాయించడం బాలెంతలందరి జీవితం ఇంతేనా, లేక తన జీవితమే ఇలా ఉందా అని ఆలోచనలో పడేది.
రెండో బిడ్డ విషయంలో ఇంకొన్నాళ్ళు ఆగుదామని మాలతి పట్టుపట్టింది. రవి ఆమె మాట వినిపించుకోకుండా తనకి మగపిల్లవాడు కావాలనీ, వెంట వెంటనే ఇద్దరూ పుట్టేస్తే  పెంచడం తేలికవుతుందనీ వాదించి, తన పంతం నెగ్గించుకున్నాడు. రెండోసారి కాన్పు కష్టమై పది గంటలపాటు నెప్పులు భరించాక సిజేరియన్ చెయ్యాల్సొచ్చింది.
ఈ సారి అబ్బాయి పుట్టడంతో రవి సంతోషంగా కనిపించాడు. యధాప్రకారం మూడోనెల్లో పిల్లలిద్దరితో తన ఇల్లు చేరింది మాలతి. ఇంటి పని, పిల్లలపెంపకంలో రవి సహకారమేమీ లేకపోవడంతో మాలతికి ఏమాత్రం తీరికలేకుండా అయిపోయింది. పిల్లల సంరక్షణ, చదువు సంధ్యలూ, పాప లహరికి అప్పుడప్పుడు వచ్చి పడే ఆస్తమా ఎటాక్స్ తో మాలతికి తన ఆరోగ్యం పట్ల శ్రద్ధ చూపే అవకాశం లేకుండా రోజులు దొర్లిపోయాయి. రవి మాత్రం ఎడతెగని పనితో సతమతమైపోతున్న మాలతిని వదిలేసి, నలుగురైదుగురు స్నేహితుల బృందంతో పొద్దున్నే వాకింగ్ కి వెళ్లిపోయేవాడు. ఉరుకులు పరుగుల మీద ఆమె పిల్లలిద్దర్నీ  స్కూలు బస్సెక్కించి తిరిగొచ్చేసరికి  వెనక్కొచ్చేవాడు.
             శరీరం, మనసూ అలసిపోయిన మాలతికి ముప్ఫై దాటేసరికే మోకాళ్లు నెప్పులూ, నడుం నెప్పీ మొదలయ్యాయి. పిల్లలిద్దరూ హైస్కూలు చదువులకొచ్చేసరికి తను చదువుకున్నదంతా దాదాపు మర్చిపోయింది.
            ఆ వేళ ఉగాది పండగ. రవి ఊళ్లోనే ఉండడంతో పిల్లలు ఉత్సాహంతో గంతులు వేస్తూ “నాన్నా! జూకి వెడదాం .. ప్లీజ్” అంటూ గొడవ పెట్టారు. జూలో జంతువుల్ని చూస్తూ, గంతులేస్తూ పిల్లలు తిరుగుతుంటే వాళ్లతో పాటూ నడవలేక పోయింది మాలతి. తండ్రీ, పిల్లలూ ఆమెని ఆటపట్టించారు. రవి ఆమెని వేళాకోళం చేస్తూ
            “ నాకన్నా మీ అమ్మ ఆరేళ్లు చిన్నది. అయినా ముసలిదానిలా ఎలాఉందో చూడండి. శరీరం మీద శ్రద్ధ లేదు. వంగి ఇల్లు ఊడ్చుకోలేదు. అవసరమై కింద కూర్చోవల్సివస్తే ఇంక అంతే సంగతులు!” అన్నాడు. పిల్లలిద్దరూ నవ్వారు.
 మాలతి “ఎందుక్కూచోలేను? చక్కగా కూర్చోగలను.” అంటూ ఉక్రోషపడింది.
“ఎలాగూ భోజనాల వేళయిందిగా. తినేటప్పుడు పదినిముషాలు నేలమీద కూర్చోగలవా?” అంటూ రవి రెట్టించాడు.
“అరగంటైనా చక్కగా కూర్చోగలను” అంది బింకంగా.
“పందెమా?” పంతం విడవకుండా మళ్లీ రెట్టించాడు.
“సరే”
“ఎంత?”
“వంద రూపాయలు”
అదోలా ఆమెని చూస్తూ “ వందా? సరే. గెలిస్తే రెండొందలిస్తా. కానీ ఓడిపోతే ఎలా కడతావ్?”అన్నాడు రవి.
మాలతి మొహం పాలిపోయింది.
లహరి వెంటనే తల్లి నడుం చుట్టూ చేతులతో చుట్టి, “నా  సేవింగ్స్ డబ్బులిస్తా అమ్మకి. నా దగ్గర పదిహేడు వందలుందిగా”అంది.
కార్లో వెంట తెచ్చిన చాప పరుచుకుని, అంతా కింద కూర్చున్నారు. మాలతి కోసం కార్లో పెట్టిన చిన్న స్టూలు పట్టుకొచ్చి వేసి, “కింద కూర్చోవద్దమ్మా. దీని మీద కూర్చో” అంటూ చిన్నవాడు వాసు వెంట పడ్డాడు.
“చెప్తే వినవేం? నాకు కిందే కూర్చోవాలనుంది. నన్ను విసిగించకు”అంది, లోపలి దుఃఖాన్ని కోపంగా మార్చి వాడిమీద అరుస్తూ.
  ఇంటి నించి తెచ్చిన పూరీ కూరా, పెరుగన్నం తిన్నారు నలుగురూ. నడుం పీకేస్తున్నా నిశ్శబ్దంగా భరించింది మాలతి. ఆమె అసౌకర్యం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంటే గుంభనగా నవ్వుకున్నాడు రవి.
ఖాళీ అయి తేలికైన గిన్నెలన్నీ బుట్టలోకి సర్ది, సామానంతా అందిస్తే, కార్లో పెట్టేసి మరో వైపు నడక సాగించారు. పిల్లలిద్దరూ చూస్తూండగా జేబులోంచి రెండు వందలు తీసి అతిశయంగా మాలతికి అందించాడు రవి, “మొత్తమ్మీద గెలిచావు” అంటూ.
 మౌనంగా ఆ నోట్లు తీసుకుని లహరికిచ్చింది మాలతి.
“ అమ్మా! ఇది నీది. నువ్వు గెలుచుకున్నావు” అంటూ ఆ డబ్బు తీసుకోకుండా వెనక్కిచ్చేసింది లహరి.
“నేను ఓడితే నీ డబ్బుతోనే పందెం చెల్లించేదాన్ని కదమ్మా.. మరి గెలిచినపుడు ఆ డబ్బు నీకే ఇవ్వాలిగా!” అంది మాలతి నవ్వుతూ.
మరో గంటన్నర సేపు రకరకాల జంతువుల్నీ, పక్షుల్నీ చూసి తిరుగు ప్రయాణమయారు. పిల్లలిద్దరూ తండ్రికటూ ఇటూ కబుర్లు చెపుతూ నడుస్తుంటే మాలతి పెదవులకి నవ్వు పూసుకుని, వెంట నడిచింది. అలవాటు లేని కింద కూర్చోవడంతో కాలు తుంటిలో కలుక్కుమంటోంది. మనసులో ఎక్కడో అంతకన్నా ఎక్కువగా సలుపుతోంది. అంతరంగాన్ని తరచి చూసుకుంటూ ‘కొత్తగా ఏం పెద్ద జరిగిందని ఈ బాధ? ఎప్పుడూ ఇలాగే ఉందిగా!’ అని తనకి  తానే సమాధానపడింది.
కార్లో కూర్చున్న లహరి, పక్కనే కూర్చున్న తల్లిలో ఏదో తేడా గమనించి “నాన్నా! అమ్మ దగ్గర డబ్బు ఎందుకు లేదు? అమ్మ పేర బాంక్ అకవుంటే లేదా?” అనడిగింది.
“డబ్బు లేక పోవడమేంట్రా బంగారూ? నేనిస్తాగా ఏం కావాలన్నా!” అన్నాడు దర్పంగా.
“ అలా కాదు నాన్నా! నువ్వేదైనా ఇష్టమైంది కొనుక్కున్నట్టు అమ్మ కొనుక్కోలేదా?” తల్లి మొహం వైపు చూపు సారిస్తూ అంది లహరి.
“ఎందుక్కొనుక్కోలేదూ? ఇంటిక్కావలసినవన్నీ అమ్మే కొంటుందిగా!”
“ అది కాదు నాన్నా! ఇందాకా వంద రూపాయలు బెట్ చేస్తే ఎలా కడతావని అడిగావు కదా? అంత డబ్బు కూడా అమ్మ సొంతానికి ఎందుకు లేదు?”
“అమ్మ ఉద్యోగం చెయ్యడం లేదు కదా! మరి సంపాదన ఎలా ఉంటుంది?” అని, మళ్లీ ఏం తోచిందో “ఇదంతా సరదాకి రా అమ్మలూ. దాన్నంత సీరియస్ గా తీసుకోవాల్సిందేం లేదు” నవ్వేస్తూ అన్నాడు.
 “కానీ అమ్మ ఇంట్లో ఎన్నో పనులు చేస్తుంది కదా” వదలకుండా మళ్లీ అడిగింది లహరి.
“అంటే ఇంట్లో పిల్లలకి చేసే  సేవలకి డబ్బు పుచ్చుకోవాలంటావా?” వెటకారంగా అన్నాడు రవి.
ఇందులో ఏదో తిరకాసుందని అర్ధమైనా అదేమిటో తెలియలేదు లహరికి. తండ్రి గొంతులో వచ్చిన చిన్నపాటి తేడా, ‘ఇంక ఈ విషయం ఆపమ’న్న సూచనగా అర్ధమయినా
“ అలా కాదు నాన్నా! పోనీ అమ్మ ఏదేనా జాబ్ లో చేరితే?” అంది నెమ్మదిగా.
ఆమాటకి రవి హాయిగా నవ్వుతూ “ చేరమను! నేనొద్దన్నానా? అపుడంటే పిల్లలు చిన్నవాళ్లని వొద్దన్నా. ఆ టీచర్ జాబ్ లో తను సంపాదించే ఆరు వేల జీతానికి, బస్సుల్లో వేళ్లాడి, నీరసంగా ఇంటికొచ్చి, వంట చెయ్యడానిక్కూడా ఓపిక లేకపోతే మీకిబ్బందని. ఇపుడు చేరతానంటే నాకేం అభ్యంతరం?” అన్నాడు ఉదారంగా.
మాలతి సంభాషణలో పాలు పంచుకోకుండా, కిటికీ లోంచి బయటకు చూస్తూ రాయిలా కూర్చుంది. మనసులో ఎన్నో ఆలోచనలు కందిరీగల్లా తిరుగుతున్నాయి. తను చదువుకునే రోజుల్లో మొదటి శ్రేణిలో ఉండేది. ఎన్నోసార్లు లెక్చరర్ల మెప్పు పొందింది. అలాంటిది ఏం చదివిందో కూడా మర్చిపోయింది ఇప్పుడు.చాలా ఉద్యోగాలకి తన వయసు దాటిపోయింది.
కారు ముందుకి పోతుంటే దారి పక్కన ఇండియన్ బాంక్ కనిపించింది. అక్కడ తన సహాధ్యాయి సుమతి మానేజర్ గా పని చేస్తోంది. ముప్ఫై ఆరేళ్ల తనకి ఏం ఉద్యోగాలొస్తాయో? ఏదైనా టీచర్ ఉద్యోగం రావచ్చు. ఎందులోనైనా జూనియర్ మోస్ట్ గా చేరాలి. బీ ఎడ్ లేదు గనక ‘ కన్సాలిడేటెడ్ పే’ ఇస్తారు. ఇంటి పనంతా అయ్యాక, ఓపిక తెచ్చుకుని, మరిచిపోయినదంతా చదువుకుని, అర్ధం చేసుకుని క్లాసులో పిల్లలకి చెప్పాలి.
అన్య మనస్కంగా ఇల్లు చేరి వదిలేసి వెళ్ళిన పనిలో జొరబడింది. కాలునెప్పికి అలవాటైన మాత్ర వేసుకుని, వెనక్కి తెచ్చిన గిన్నెలన్నీ తోమడానికి వేసి, టీ కలిపింది. పిల్లలిద్దరూ పాలు తాగి కింద ఆడుకుందుకు వెళ్లారు. రవికి బయట తిరిగి రాగానే కాసేపు పడుకోవడం అలవాటు. అతను గదిలో పడుకుని ఉన్నాడు. మాలతి తన టీ కప్పు తీసుకుని బాల్కనీలో కూర్చుంది, రావి చెట్టుని చూస్తూ.
నాలుగు రోజుల క్రితం మోడులా కనిపించిన చెట్టు కొమ్మలనిండా సన్నగా ఎర్రగా తళతళ లాడుతూ చిగుళ్లు. ఎండినట్టు కనిపించిన కొమ్మల మీద, కణుపు కణుపునీ చీల్చుకుంటూ వస్తున్న లేలేత చిగుళ్లు. ఎప్పుడొచ్చాయో మరి అక్కడొకటీ అక్కడొకటీ  లేతపచ్చ రంగులో గాలికి ఊగుతున్న ఆకులు. పొద్దువాటారుతుంటే కొమ్మలమీద వాలుతున్న బంగారు కిరణాల వెలుగుల్లో చిట్టి చిట్టి పక్షుల సందడి పెళ్లి మంటపాన్ని గుర్తుకు తెచ్చింది.
ప్రకృతికి ఉదాశీనత అంటే తెలియదేమో! తనని తనే ఉత్సాహ పరుచుకుంటుంది. తనకి తనే చికిత్స చేసుకుంటుంది! ఒక్క ఆకు కూడా లేకుండా బోసిగా, ‘రాబోయే ఎండా కాలాన్ని ఎలా తట్టుకుంటుందా’ అనిపించిన చెట్టేనా ఇది?
మండే వేసవిలో కూడా మూల మూలలకి తన వేళ్లు చాచి, అనుకోకుండా కురిసే అకాల వర్షాలని కూడా ఆత్రంగా పట్టుకుని, కొమ్మల్ని చిగుళ్లతో అలంకరించుకుంటుంది. కొమ్మకొమ్మకొక సన్నాయిగా మౌనరాగాలు మోగిస్తుంది. కరువులో కూడా కల్యాణ మంటపంలా కళకళ లాడిపోతుంది. ఆఖరి ఎండుటాకు రాలే లోపే కొత్త చిగురు మొదలై, వారం రోజులయేసరికి చెట్టంతా లేలేత ఆకుల్తో మిలమిలలాడ్తుంది. ఏప్రిల్ నెలలోనే తొలకరిలో తరువులా తయారవుతుంది.
ఎన్ని సంవత్సరాలదో తామిద్దరి పరిచయం! ఆ చెట్టులాగా పరిసరాల్నీ పరిస్థితుల్నీ పరిశీలించుకుని, తదనుగుణంగా ప్రణాళిక రచించుకునే లక్షణం లేకపోతే మనిషికెంత మేధస్సు ఉన్నా ఏం లాభం?
తన దాంపత్యం తీరు తెన్నులు తెలిసి కూడా భవిష్యత్తు కోసం తనేమీ ఆలోచించుకోలేదు. తన ఆరోగ్యాన్ని పట్టించుకోలేదు. గుర్తింపు లేని సేవ చేస్తూ కూపస్థ మండూకంలా మిగిలిపోయింది.
‘కనీసం ఇప్పుడేనా తన గురించి తాను శ్రద్ధ వహించాలి. పిల్లలకి వాళ్ల పనులు వాళ్లు చేసుకోవడం నేర్పాలి. స్వావలంబన సాధించుకోవాలి!’ అనుకుంటూ టీకప్పు ఖాళీ చేసింది మాలతి.


                                                        ***


                                ( ఆకాశవాణి , హైదరాబాద్ కేంద్రం, 2012 ; విహంగ జాల పత్రిక, జూన్, 2015)
                               http://vihanga.com/?p=15179#sthash.QXx8LytJ.dp

అరుణోదయం



                                                           అరుణోదయం
                                                                         ---- వారణాసి నాగలక్ష్మి  
      
 శని వారం.
 సగం రోజే బడి.
 పెళ్ళిపనులు చాలా ఉన్నాయి చేయాల్సినవి. ముఖ్యంగా కుట్టడానికిచ్చిన బట్టలు తీసుకొచ్చి సరిచూసుకుని మార్పులవసరమైతే చేయించాలి, కొత్తవి మళ్ళీ ఇవ్వాలి.
పొద్దున ఫోన్ చేసి కనుక్కున్నా, వారం క్రితం ఇచ్చిన బట్టలు కుట్టడం పూర్తయిందిట. దారిలోనే దిగిపోయి టైలర్ షాపుకి వెళ్ళాను. నేవెళ్లేసరికి షాపులో శాంతమ్మ ఉంది.
“శానాసేపయిందమ్మా కోటీకెళ్లి, లైనింగులేవో తేవాలని ఎళ్లారు. మీరొత్తే ఇమ్మని ఈ పాకెట్టు ఇచ్చింది మా కోడలు. మీకు టైముంటే పావుగంట కూసోండి, వొచ్చేయ్యాల్సింది ఈపాటికే”  అంటూ ఒక నూలు సంచి అందించింది. తీసి చూశా. కొత్త జాకెట్లూ, ఫాల్ కుట్టిన చీరలూ తీరువుగా ఇస్త్రీ చేసి మడతలు పెట్టి ఉన్నాయి.
బయటికి కనిపించే అద్దాల కిటికీ వెనక వరసగా హాంగర్లకి తగిలించిన చీరలు, కమీజులు, జాకెట్ల పైన చేసిన  సున్నితమైన ఎంబ్రాయిడరీ చూస్తూ, షాపులో గోడవారగా వేసిన  పొడవాటి బల్ల మీద కూర్చున్నా.
 సంచిలోంచి  పెళ్లి జాకెట్లు పైకి తీసి వివరంగా చూస్తూ, ఆ డిజైన్లలో, చేతికుట్టులోకనిపిస్తున్న చక్కని పనితనాన్ని గమనిస్తుంటే  ఆలోచనలు చుట్టు ముట్టాయి.
            అవాళ కూడా శని వారమే
* * * *

 స్కూలు అయిపోగానే  తిన్నగా ఇంటికి రాబుద్ధి కాలేదు. రమణీ వాళ్లిల్లు అమీర్ పేట్ లో, మా  బస్సు రూట్లోనే ఉంది. దారిలో దిగిపోయి వాళ్లింటికి వెళ్లాను. ఇద్దరం కొంతసేపు కబుర్లు చెప్పుకుని, కొనాల్సినవేవో ఉంటే షాపింగ్ కి వెళ్లాం.
మధుర  పెళ్లి విషయం వచ్చింది మాటల్లో.
 దాని తీరు చూసి ఎవరినో ఇష్టపడి, మా అనుమతి కోసం వస్తుందేమో అనుకున్నానే. దానికలా ఎవరూ తారస పడలేదుట! వెంట పడి అడిగితే  ఏవేవో లక్షణాలు చెప్పి ఇలాంటబ్బాయి అయితే చేసుకుంటా అందిఅన్నాను నవ్వుతూ. పైకలా నవ్వినా లోపలేదో అశాంతిగా ఉంది. రెండేళ్లుగా బంధువులకీ, స్నేహితులకీ చెపుతూ వచ్చాం తగిన సంబంధాలుంటే చెప్పమని. ఎన్ని చూసినా ఆఖరి మెట్టులో ఆగిపోతున్నాయి, ఇద్దరికీ అభిప్రాయాలు కుదరక.  చదువు, చక్కదనం ఉన్న పిల్లకి సరైన వయసులో పెళ్లి కుదరకపోవడ మేమిటా' అని మనసు చికాగ్గా అనిపిస్తోంది.
 "బలేదానివే .. వాళ్ళూ వీళ్ళూ చెప్పేవాటి మీద ఆధార పడడం ఎందుకూ . హాయిగా మాట్రిమోనియల్ సైట్ లో రిజిస్టర్ చేస్తే సరి. ఈ కాలం పిల్లలు తమకేం కావాలో స్పష్టం గా చెపుతున్నారు కదా"  అంది.
            ఇంతలో అరుణ ఫోన్ 'నాతో మాట్లాడాలని తనని వెంట పెట్టుకుని వాళ్ళమ్మ వచ్చిందనీ, ఇద్దరూ కింద సెల్లార్ లో ఎదురు చూస్తున్నారనీ'.
అరుణంటే పూర్వం మా ఇంట్లోపనిచేసిన అంజమ్మ కూతురు. ఏదో సలహా సంప్రతింపుల కోసం అప్పుడపుడు ఇలా నాదగ్గరికి రావడం మామూలే. శని వారం స్కూలు నించి త్వరగా వచ్చేస్తానని అనుకున్నారేమో, చెప్పకుండా వచ్చేసారు. ఏదో పెళ్లి సంబంధం విషయమే అయి ఉంటుందనుకుని  'షాపింగ్ లో ఉన్నాననీ , ఆలస్యమవుతుందనీ ' చెప్పాను.
            కావల్సినవేవో కొనుక్కుని ఇల్లు చేరేసరికి  సెల్లార్ లో కింద కూర్చుని ఉన్న అంజమ్మ 'నమస్తే అమ్మా' అంటూ లేచి నిల్చుంది.
            వెనక నించి "అమ్మా! మొహం అల్సిపోయినట్టుంది. చాయి తాగుతావా? పెట్టేదా" అంది అరుణ, నా చేతిలో సంచుల్ని అందుకుంటూ. ఎన్నాళ్ల తర్వాత వచ్చినా పూర్వపు అలవాటుతో ఇంట్లో మనిషిలా పని అందుకుంటుంది! వచ్చిన ప్రతిసారీ నా మనసులో ఒక ఆత్మీయ భావాన్ని రేపుతుంది!
            ఇంట్లోకెళ్ళి మొహం, కాళ్ళూ, చేతులూ కడుక్కుని, బట్టలు మార్చుకుని, హాల్లోకి వచ్చేసరికి మంచి నీళ్ళూ, వేడి టీ, ట్రే లో పెట్టి తెచ్చింది అరుణ. అలసటగా సోఫాలో కూలబడి, కాళ్ళు పైకి పెట్టుకుని, కాసిని నీళ్ళు తాగి, టీ  కప్పు అందుకున్నా. ఈలోపు తక్కువ స్పీడులో ఫ్యాన్ వేసింది. రెండు గుక్కలు తాగే సరికి ప్రాణం లేచి వచ్చినట్టయింది.
            మనసులోనే అరుణని మెచ్చుకుంటూ "మీకు పెట్టుకోలేదేమిటే? " అన్నా .
            "మాకూ పెట్టింది లే అమ్మా! నువ్వు తాగినంక తాగుతం  లే " అంది అంజమ్మ .
            "పోయి తాగేసి రండి" అన్నా. ఇద్దరూ వెళ్లి  బాల్కనీ లో కూర్చుని టీ తాగి వచ్చారు.
            అంజమ్మ మా ఇంట్లో పని చేసే రోజుల్లో వాళ్ళాయన రోడ్డు పక్కన బండి పెట్టుకుని ఇస్త్రీలు చేస్తుండేవాడు. కలిసి పని చేసుకునే లాగా పెద్ద పిల్లలు, ఆడపిల్లలిద్దర్నీ రెండిళ్ళ లో పనికి కుదిర్చేసి, తను మా ఇంటిపనికి వచ్చేది. కూతురు అరుణ కూడా అప్పుడప్పుడు తన వెంట వచ్చేది. అప్పుడు దాని వయసు అయిదారేళ్ళు. అందరికన్నా ఆఖర్న పుట్టిన మగ పిల్లాడికి మూడేళ్ళు. వాడు వాళ్ళ నాన్న తో పాటు ఉండేవాడు. అప్పుడపుడు వాడినాడిస్తూ తండ్రి దగ్గరే ఉండిపోయినా  వాళ్ళమ్మ వెంట వచ్చినపుడు మాత్రం ఏదో ఒక పని అందుకుంటూ ఉడత సాయం చేస్తూ ఉండే అరుణ కుదురుగా ముద్దుగా కనిపించేది.
            ఆరేళ్ళ పిల్ల చదువుకోకుండా కనిపిస్తుంటే మా పిల్లలిద్దరూ  వేధించడం మొదలు పెట్టారు 'చిన్న పిల్లలందరూ తప్పకుండా చదువుకోవాలని స్కూల్లో మా సోషల్ మామ్ చెప్పారమ్మా ... మరి అరుణ బడికి ఎందుకు వెళ్ల దూ?" అంటూ.   వాళ్ళు అన్నారనే కాక నాకూ బాధగానే ఉండేది, ప్రభుత్వ పాఠశాలల మీద ప్రభుత్వం ఇంత ఖర్చు పెట్టినా ఆ సదుపాయాలు  అవసరమైన వాళ్లకి చేరటం లేదని. అంజమ్మతో వాదించి, దాన్ని చదివిస్తే నెల జీతం పెంచుతానని చెప్పి, ఎలాగో పిల్లని బడిలో చేర్పించేలా చేసాను. తర్వాతి ఏడే  అంజమ్మ తన కొడుకుని దగ్గరలో ఉన్న ఇంగ్లీష్ మీడియం స్కూల్లో చేర్పించింది, రెండు వేలు అడ్మిషన్ ఫీ కట్టి. పుస్తకాల ఖర్చు కాక నెలకి రెండువందలు జీతం.
            రెండు నెలలు గడిచాయో లేదో "ఇద్దర్నీ చెరో చోటా దించి రావడం కష్టంగా ఉందమ్మా! అరుణని స్కూలు మాన్పిస్తా" నని మొదలెట్టింది .
            "వాడి కోసం దీన్ని మాన్పిస్తావా? ఇద్దర్నీ గవర్నమెంట్ స్కూల్లో వేసెయ్యి. ఒక్కసారే దించి తీసుకు రావచ్చు' అని  గట్టిగా కోప్పడ్డాను.
నా బలవంతం మీద దాని చదువు కొనసాగనిస్తున్నా, అడపా దడపా స్కూలు మాన్పించి పై ముగ్గురిలో ఎవరో ఒకరికి ప్రత్యామ్నాయంగా పనికి పంపిస్తుండేది వాళ్లమ్మ. అయినా శ్రద్ధగా చదువుకుని, ఎన్నో విఘ్నాలు తట్టుకుని అరుణ ఎనిమిదో తరగతి పాసైంది.
ఉన్నట్టుండి అరుణని చదువు మాన్పించేసి ఇంటి పనికి తీసుకు రావడం మొదలెట్టింది అంజమ్మ. ఉన్న ఇళ్ళకి తోడు  కొత్త ఇళ్ళు ఒప్పుకుని, పై పిల్లలిద్దరి కీ పెళ్లీడు వచ్చేసిందనీ, పెళ్లి ఖర్చులకి డబ్బు వెనకెయ్యాలనీ, తమలో కూడా కట్నకానుకల బెదద లక్షల్లోకి చేరిందనీ గోడు వెళ్లబోసుకుంటుంటే,  ఏమనలేక ఊరుకున్నా.
కనీసం అరుణ ఆసక్తికి తగిన పుస్తకాలైనా ఇద్దామనిపించి, కుతూహలం రేకెత్తించే మంచి పుస్తకాలు దొరికినప్పుడు అరుణ కోసం తెచ్చిచ్చేదాన్ని. సాయంత్రం పూట ఏమాత్రం తీరిక దొరికినా వాటి నుంచి తనేం అర్ధం చేసుకుందో అడిగి, ఆ విషయాల గురించి చర్చించే దాన్ని. అంజమ్మకి పిల్ల ఇలా చదువు కోసం టైం వృధా చేయడం నచ్చేది కాదు. ఇంకో ఇల్లు పట్టుకుంటే ఇంకో నాలుగు రాళ్ళు సంపాదించుకోవచ్చుకదా అన్నట్టు అయిష్టంగా ఉండేది.
            ఇలా ఎక్కువ కాలం సాగేలా లేదనుకుంటుండగా మా  అక్కయ్యకి మేజర్ సర్జెరీ చేయాల్సి వచ్చింది. ఆపరేషన్ అయ్యాక చాలా కాలం తను కోలుకోక పోవడం తో అరుణని అక్కయ్య దగ్గర పెట్టమనీ, కేవలం మంచి నీళ్ళు అందించడం, తలుపు తెరవడం , ఫోను అందుకోవడం లాంటి చిన్న చిన్న పన్లు చేస్తూ సాయంత్రాలు వాళ్ళింటి పక్కనున్న ‘మహిళా శిక్షణ కేంద్రం’ లో కుట్టుపని లాంటిదేదైనా నేర్చుకోవచ్చనీ చెప్పి ఒప్పించాను. అరుణ, అక్కయ్య ఇంట్లో వాతావరణానికి తొందరగానే అలవాటు పడిపోయి, కుట్టు క్లాసులో ఆడపిల్లల బట్టలు అన్నిరకాలూ కుట్టడం నేర్చుకుంది.
            కొన్నాళ్ళకి అంజమ్మ భర్తకి కొత్త చోట వాచ్ మాన్ పని దొరికింది. మా ఇల్లు  దూరమైపోవడంతో, నా దగ్గర పని మానేసి వెళ్ళిపోయింది. అయినా అప్పుడప్పుడు వచ్చి చూసిపోతుంటుంది. పిల్లలకి చిన్నవైన బట్టలూ, వాడని వస్తువులూ ఇస్తే తీసుకుపోతుంది.
            అరుణ మాత్రం  నాలుగేళ్ళుగా  అక్కయ్య దగ్గరే  ఉండి పోయింది. ఎప్పుడూ ఎవరో ఒకరు వచ్చిపోయే ఆ ఇంట్లో నమ్మకంగా ఉండే అరుణ అందరికీ తలలో నాలుకలా అయిపొయింది. తిండీ, బట్టా అక్కడే గడిచిపోగా  ప్రతినెలా అక్కయ్య అరుణకి ఇచ్చే జీతం తీసుకుందుకు అంజమ్మ వెళ్ళేది. ఏడాది గడిచాక దాని డబ్బు దానిపేరే బ్యాంకు లో వేస్తామనీ దాని పెళ్ళికి పనికొస్తుందనీ చెప్పి ఒప్పించాం. అక్కయ్య ఇంట్లో ఇంటి పనికి వేరే పని మనిషి ఉండేది. ఇంట్లో అంతా  బయటికి వెళ్ళినా ఇల్లు చూసుకోవడం, పని మనిషి దగ్గరుండి పనంతా చేయించడం అరుణకి అలవాటైపోయింది. ఎప్పుడైనా నేవెళ్లినపుడు ఇల్లంతా చక్కబెట్టేస్తూ, ఇంటిల్లిపాది బట్టలకీ రిపైర్లు చేసేస్తూ ఇంటి మనిషిలా కనిపించేది  అరుణ.
            అక్కయ్యకి ఇద్దరూ  కూతుళ్ళే కావడంతో వాళ్ళతో పాటు అరుణని  కూడా బయటికి  వెళ్ళేటపుడు తీసుకెళ్ళేవారు. వీళ్ళ వెంట అలా వెళ్ళొస్తూ ఉండడంతో నలుగురిలో ఒద్దికగా మసలుకోవడమే కాక, ఫోన్ లో ఎవరైనా ఇంగ్లీష్ లో అడిగినా చక్కగా జవాబు చెప్పేంతగా మంచి భాషా, మాట తీరూ  అలవాటయ్యాయి. శరీర శుభ్రత, పనిలో నేర్పూ పట్టుబడ్డాయి. పుస్తకపఠనం  పట్ల  ఏర్పడ్డ ఇష్టం వల్ల   తీరిక దొరికినపుడల్లా మంచి మంచి పుస్తకాలు చదవడం అలవాటైంది. పదహారేళ్ళు దాటేసరికి నలుపు రంగు ఆరోగ్యకరమైన చామనచాయలోకి తిరిగింది. మాటలో మృదుత్వం , కళ్ళలో మెరుపూ చేరాయి. 'అక్కయ్య ఇంట్లో చేర్పించి మంచి పని చేశాను, చక్కగా పుస్తకాలు చదువుకుంటూ ఎదుగుతోంది' అని ముచ్చట పడిపోయాను.
            ఈ లోపు అంజమ్మ తన పెద్ద కూతుళ్లిద్దరికీ పెళ్ళిళ్ళు చేసింది. ఇద్దరు అల్లుళ్ళూ  హైదరాబాదు లోనే ఏవో చిన్నా  చితకా పనులు చేసుకుంటున్న కుర్రాళ్ళు. అత్తింటికి వెళ్ళినా పుట్టింటిలో లాగే పాచి పనే చేసుకుంటూ ఉండి  పోయారు వాళ్ళిద్దరూ. మగ పిల్లాడు అంటీ అంటని చదువు కొన్నాళ్ళు సాగించి ఒక మెకానిక్ షాపులో పనికి కుదురుకున్నాడు. వాళ్ళింట్లో  అందర్లోకీ వేరుగా కనిపించే అరుణకి  ఇప్పుడు పెళ్లి వయసొచ్చింది. ఏదో సంబంధం  వచ్చిందని  అంజమ్మ అప్పుడప్పుడు వచ్చి చెప్పడం, వివరాలు కనుక్కుని కాస్త చదువుకున్నవాడికిచ్చి చెయ్యమని నేను నచ్చచెప్పడం ఇలా ఇంకో రెండేళ్ళు గడిచాయి.  వాళ్ళల్లో, ఇన్నాళ్ళు పెళ్లి చెయ్యకుండా ఆడపిల్లని ఇంట్లో ఉంచుకోవడమే తప్పు. నా మాట కాదనకుండా ఇన్నాళ్ళు ఆగారంటే గొప్ప విషయమే .
            టీ  తాగుతూ టీవీ పెట్టాను. ' ఫ్రీకీ ఫ్రైడే' అని ఏదో ఇంగ్లీష్ సినిమా వస్తోంది. యుక్త వయసు కూతురూ, నడి  వయసు తల్లీ మధ్య రోజువారీ జగడాలూ, అనుకోకుండా జరిగిన శరీరాల మార్పిడి వల్ల  వాళ్ళు ఎదుర్కొన్న సమస్యలూ, మెల్లిగా ఒకరినొకరు చక్కగా అర్ధం చేసుకునేందుకు దారి తీసిన పరిస్థితులూ ... హాస్యస్ఫోరకంగా పిక్చరైజ్ చేసాడు దర్శకుడు. పైకే నవ్వేస్తూ  అలా చూస్తూ ఉండిపోయా. అంజమ్మా, అరుణా వచ్చి వెనకగా కూర్చుండిపోయారు.
 వాళ్ళని గమనించగానే టీవీ ఆపేసి "అయ్యో! చెప్పలేదేం అరుణా?"  అన్నా .
            "చాలా బాగుంటుందమ్మా ఈ సినిమా.  తల్లి శరీరంలో కూతురు. కూతురి శరీరంలో తల్లి. కొన్ని సీన్లు చూస్తా ఉంటే  ఒకటే నవ్వొస్తుంది" అంది.
            ఒక్క క్షణం కళ్ళప్పగించి చూసి, సర్దుకుని " అవును అరుణా ! ఈ కాలం లో తల్లిని పిల్లలూ, పిల్లల్ని తల్లీ అర్ధం చేసుకోవాలంటే అలా ఒకరి శరీరం లోకి రెండో వాళ్ళు పరకాయ ప్రవేశం చేస్తే తప్ప పూర్తిగా అర్ధమవడం కష్టం" అన్నా..
            నవ్వుతూ "అవునమ్మా" అంది. చక్కని కనుముక్కు తీరూ, మెరిసే పలువరసా.'ఎంత చక్కగా ఉంది' అనిపించింది. మనసులో ఒక వైపు బాధేసింది. ఇదిప్పుడు తన వాళ్ళందరికీ దూరమై పోతుందా....తల్లిదండ్రులు తెచ్చే సంబంధం ఏదైనా దానికి తగినది కావడం ఎంత కష్టం ? నిన్నటి దాకా అక్కయ్య ఇంటిలో దాన్ని ప్రవేశ పెట్టి ఏదో గొప్ప పని చేసినట్టు సంతోష పడి పోయానే .. ఇప్పుడు దానికి మేలు చేసినట్టా? కీడు చేసినట్టా? అని దిగులు కలిగింది.
            "ఊ...   చెప్పు అంజమ్మా! ఏమిటి విశేషం?" అన్నా .
            "ఏముందమ్మా అరుణ పెల్లి గురించే .. మొన్నా మద్య పెల్లికెళ్తే మా సుట్టాల్లో ఒకాయన అరునని జూసి ఆయన కొడుక్కి జేసుకుంటానని కబురుజేసిండు. ఆ పిల్లోడు అరునకన్న ఎన్మిదేండ్లు పెద్దోడు. మా వూరుదగ్గర్నే ఆల్ల  వూరు.. " అంది. మొహం చూస్తే ఎలాగైనా నేనొ ప్పుకుంటే బావుణ్ణన్నట్టుంది. మనసులో ఎక్కడో నేను తన శ్రేయోభిలాషినని నమ్మకమేమో ..లేకపొతే నన్ను ఒప్పించడం ఎందుకు అనుకున్నా.
            "ఎంత వరకు చదువుకున్నాడు అంజమ్మా?" అన్నా.
            "సదుంకో లేదమ్మా గానీ ఐదెకరాల పొలమున్నది .. మెరక సేను"
            " అయ్యో అరుణ లాంటి పిల్లని చదువులేని పిల్లాడికిచ్చి చేస్తావా అంజమ్మా" అన్నా నొచ్చుకుంటూ.
            "కాత్తో, కూత్తో  డబ్బున్నోల్లు కదమ్మా ..ఇట్టాంటి  సంబంధం నేనైతే తీస్కరాలేను, మా వోళ్ళంతా ఒకటే చెవులు కొరుక్కుంటున్నారు ఇంకా మనువు  చెయ్యలేదని. మాకులంల దానికి తగినోడు దొరకాల్నంటే  జరిగేపని కాదు" అంది. 
            పక్కనే కూర్చుని వింటున్న అరుణని చూస్తే  జాలేసింది.
            "ఆలోచిద్దాం అంజమ్మా! సారుకోసారి చెప్పి చూస్తా ఏమంటారో" అని వాళ్ళని పంపించేసి మంచం మీద వాలాను .. పది నిముషాలు విశ్రాంతి తీసుకుందామని.
 ఆలోచన తెగలేదు. వంట ముగించి, పిల్లలతో పాటు భోజనం చేసి, రాత్రి పని పూర్తి  చేసుకుని, పడుకున్నా.
            ఏమీ తోచలేదు అరుణ భవిష్యత్తు తలుచుకుంటే. తన వాళ్ళందరి లాంటి జీవితంలో అరుణ ఇమడగలదా? పై తరగతి జీవితానికి ఇన్నేళ్ళుగా అలవాటు చేసి, ఇప్పుడు ఒక్కసారిగా ఆ పాత జీవితం లోకి, ఆ వాతావరణం లోకి వెళ్ళమని పంపడం న్యాయమేనా అనిపించింది.
ఎప్పుడో చదివిన ఒక కథ జ్ఞాపకం వచ్చింది. ఒక ముసలి బిచ్చగాడు  ప్రతిరోజూ ఎంగిలాకులేరుకుని, అందులో పారేసిన అన్నాన్ని తింటూ ప్రాణాలు నిలుపుకుంటూ ఉంటాడు. అది చూసి జాలేసిన ఒక గృహిణి, రోజూ మధ్యాహ్నం  పూట తను అన్నం తినేముందు, ఒక విస్తరినిండా  భోజనం వడ్డించి తీసుకెళ్ళి అతనికి ఇవ్వడం  మొదలుపెడుతుంది. అతను కడుపు నిండా తినడం చూసి సంతోష పడుతూ ఉంటుంది. ఒకసారి ఆమె ఏదో పని మీద వేరే ఊరు వెళ్తుంది. రాగానే ఆ ముసలివాడి గురించి గుర్తొచ్చి ఆరా తీస్తే, అతను పూర్వంలా ఎంగిలాకుల్లో తిండి తినడం మానేశాడనీ, ఆకలికి మాడి  చనిపోయాడనీ తెలుస్తుంది.
            అరుణని చూస్తుంటే ఆ  కథ గుర్తొచ్చి రాత్రంతా  నిద్ర పట్టలేదు.
తెల్లవారి లేస్తూనే అనుకున్నా అరుణకి వరుణ్ణి వెతికే బాధ్యత నాదే అనీ, మధురతో బాటు అరుణకి కూడా తెలుగుమాట్రిమొని.కామ్ లో రిజిస్టర్ చేయించాలనీ. అప్పటిగ్గాని స్థిమితం చిక్కలేదు.
                                                             
  *   *   *  *

“నమస్తే అమ్మా. సారీ!... అనుకుంటూనే ఉన్నాం మీరొచ్చేసి ఉంటారని. అత్తమ్మా! అమ్మ గారికి టీ ఇయ్యాల్సింది. ఫ్లాస్కులో ఉంది గదా”  రెండు చేతులా సంచులతో లోపలికొస్తూ హడావుడి చేసింది అరుణ.
వెనకే ఇంకొన్ని సంచులు మోసుకొస్తూ  “బాగున్నారా అమ్మా. పాపగారి పెళ్లంటగా” అని పలకరించాడు శ్రీనివాసు.
“బాగున్నా  శ్రీనివాస్” బదులిచ్చి, “పాప పెళ్లి బట్టలే ఇవన్నీ” అన్నా. 
తెచ్చినవన్నీ చకచకా  సర్దుతున్న ఆ ఇద్దరి మధ్యా స్పష్టంగా కనిపిస్తున్న సయోధ్య ముచ్చటగా అనిపించింది.
పేపర్ కప్పులో టీ అందించింది అరుణ.
“ఈ టైంలో కనిపిస్తావనుకోలేదు శ్రీనివాసు? ఇవాళ ఆఫీసు లేదా?” అడిగాను వేడి టీ రుచి చూస్తూ.
“బేక్ లైటు ఫాక్టరీ మూసేశారు గదమ్మా. వేరే ఉద్యోగం వెతుక్కునే బదులు మన షాపునే కొంచెం పెద్దగ చేసి జెంట్ స్ టైలరింగ్ కూడా పెట్టమని  తెల్సిన వాళ్లంతా అంటున్నారు.  ఇపుడు డిజైను బ్లౌజులకీ, డ్రెస్సులకీ డిమాండు బాగుందమ్మా. వాటికి కావల్సినవన్నీ కోటీకీ, చార్మినార్ కీ పోయి తేవాలి. అందరూ హోమ్ డెలివరీ ఇయ్యమని అడుగుతున్నారు. ఇంకో మగ టైలర్ని పెట్టుకున్నా అన్నీ చూసుకుందుకు మన మనిషుంటే బాగుంటుంది కదా అని ఆలోచనలో ఉన్నాం” అంది.
మొగుడికి కూడా ఉద్యోగమిచ్చే స్థాయికి ఎదిగింది కదా అని ముచ్చట పడుతూ కాసేపు కబుర్లు చెప్పి , ఇంటి దారి పట్టాను.


                                                          *****
                       
                                    (ఆకాశవాణి,  హైదరాబాద్, 2014; వాకిలి జాల పత్రిక, జూన్, 2015)         
                                         http://vaakili.com/patrika/?p=8323